تعریف

بازار فارکس بزرگترین و نقد شونده ترین بازار غیر متمرکز مالی جهان است که در آن همۀ ارزها در برابر یکدیگر معامله می شوند و معامله گران از تغییرات قیمت ارزها سود و زیان می کنند. این بازار، تحت عناوین دیگری از جمله ، بازار مبادلات ارزی، بازار معاملۀ ارز و یا به طور خلاصه، FX   نیز شناخته می شود.

میانگین ارزش معاملات در بازار فارکس روزانه به بیش از ۵ تریلیون دلار(معادل ۵،۰۰۰ میلیارد دلار) می رسد که به صورت الکترونیکی و به صورت فرابورس (OTC) انجام می شود و این بدان معنی است که همۀ تراکنش های معاملاتی از طریق کامپیوتر توسط معامله گران و سایر فعالان بازار، در سراسر جهان انجام می گردد.

بازار فارکس بدون دارا بودن یک مرکز متمرکز معاملات، بطور ۲۴ ساعته در طی روز و پنج روز در هفته باز است و ارزها در سراسر جهان و تقریباً در همۀ مناطق زمانی (time zone)  معامله می شوند. این بازار نقدشونده ترین بازار مالی دنیا است و نقدشوندگی بالای آن موجب پیدایش فرصت های معاملاتی چندگانه برای معامله گران می شود.

مقایسه بازار فارکس با سایر بازارهای بزرگ مالی جهان

تاریخچه بازار فارکس

دو رویداد مهم در تاریخ بازارهای مالی دنیا وجود دارند که تاثیری عمیق در ایجاد و توسعه این بازار گذاشته اند. این دو رویداد تاریخی عبارتند از ایجاد سیستم پایۀ استاندارد طلا (Gold Standard) و سیستم برتون وودز (Bretton Woods)

سیستم های پایه طلا و برتون وودز

سیستم پایۀ استاندارد طلا  (Gold Standard) در سال ۱۸۷۵ ایجاد شد و ایدۀ اصلی پشت این سیستم این بود که دولت ها پیشتیبانی یک ارز توسط طلا را تضمین کنند. تمامی کشورهای اقتصادی مهم یک سیستم استانداردی را وضع کردند که طی آن یک ارز می تواند به ازای مقدار ثابتی از طلا مبادله شود. به این ترتیب، به منظور تعیین ارزش یک ارز در برابر ارز دیگر لازم بود که نسبت مقدار طلای مورد نیاز برای خریدش را به دست آورند و در نتیجه آن یک نرخ مبادله ای، تعیین می شد. این اولین ابزار استاندارد مبادلۀ ارز در طی تاریخ است که در آن زمان کشورها به دنبال اتخاذ سیاست های کنترلی مبادله ی پولی بودند، هرچند جنگ جهانی اول به این سیستم پایان داد، چراکه کشورها به دنبال سیاست های پولی ای بودند که مقید به سیستم نرخ مبادله ای ثابت در سیستم پایۀ استاندارد طلا نباشند.

اهمیت یک سیستم پولی جایگزین برای سیستم پایۀ استاندارد طلا باعث شد تا ۷۰۰ نماینده از متفقین در ژوئیۀ سال ۱۹۴۴ در شهر “برتون وودز” (نیو همپشایر، ایالات متحده) گرد هم آیند تا قراردادی برای ایجاد یک سیستم جدید ارتباطات پولی منعقد نمایند. قراردادی که منجر به ایجاد سیستمی شد که به سیستم مدیریت پولی بین المللی برتون وودز مشهور گردید. ایجاد این سیستم باعث شکل گیری نرخ های مبادلاتی ثابت شد چراکه ایالات متحده ارزش دلار به ازای هر اونس طلا را ۳۵ دلار تعیین کرد و دیگر کشورها نیز ارزهای شان را به دلار تثبیت کردند. به این ترتیب دلار آمریکا تبدیل به ارز ذخیرۀ اصلی و تنها ارزی که توسط طلا پشتیبانی می شود گردید. هرچند در سال ۱۹۷۰ میزان ذخایر طلای ایالات متحده به قدری کم بود که خزانه داری آن کشور نمی توانست با آن، ذخایری که توسط بانک های مرکزی خارجی نگهداری می شدند را پوشش دهد.

ایالات متحده در ماه اوت سال ۱۹۷۱ اعلام کرد که دیگر اقدام به تبدیل طلا به ازای دلار که بانک های مرکزی خارجی ذخیره کرده اند نمی کند. اینجا پایان سیستم برتون وودز و آغاز سیستم معاملات فارکس بود.